Say nắng là tình trạng cơ thể bị quá nóng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu, dẫn đến cơ thể bị mất nước, rối loạn điện giải và ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh. Say nắng thường xảy ra khi nhiệt độ môi trường cao, độ ẩm không khí thấp và cơ thể không được bổ sung nước đầy đủ.
Say nóng là gì?
Say nóng là tình trạng cơ thể bị quá nóng do tiếp xúc với môi trường nóng bức, thiếu thông thoáng, hoặc do hoạt động gắng sức trong thời tiết nóng. Say nóng xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng cao, cơ thể không thể đào thải nhiệt một cách hiệu quả, dẫn đến tình trạng rối loạn chức năng cơ thể.
Khác biệt giữa say nắng và say nóng ở trẻ em:
Đặc điểm
Say nắng
Say nóng
Nguyên nhân
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu
Tiếp xúc với môi trường nóng bức, thiếu thông thoáng, hoặc do hoạt động gắng sức
Cơ thể mệt mỏi, lả người, khó thở, nhịp thở nhanh, mạch đập nhanh
Di chuyển đến nơi mát mẻ, bổ sung nước, bôi kem chống nắng
Di chuyển đến nơi mát mẻ, bổ sung nước, hạ nhiệt độ cơ thể
Nguy cơ say nắng, say nóng ở trẻ em:
Trẻ em có nguy cơ say nắng, say nóng cao hơn người lớn do:
Hệ thống điều tiết nhiệt độ cơ thể chưa hoàn thiện: Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi có hệ thống điều tiết nhiệt độ chưa hoàn thiện, khả năng thích ứng với nhiệt độ môi trường kém hơn so với người lớn.
Da mỏng manh và dễ bị tổn thương: Da trẻ em mỏng manh, dễ bị ảnh hưởng bởi tia cực tím từ ánh nắng mặt trời.
Chưa ý thức được nguy cơ: Trẻ nhỏ thường hiếu động, thích chơi đùa ngoài trời mà không ý thức được nguy hiểm từ nắng nóng.
Chưa đủ khả năng tự bảo vệ: Trẻ nhỏ không thể tự mình phòng tránh nguy cơ say nắng, say nóng.
Say nắng say nóng ở trẻ em có nguy hiểm không?
Say nắng, say nóng ở trẻ em có thể gây ra những nguy hiểm tiềm ẩn, ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí đe dọa tính mạng.
Những ảnh hưởng của say nắng, say nóng đến sức khỏe trẻ:
Mất nước: Say nắng, say nóng khiến trẻ bị mất nước trầm trọng, dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn.
Rối loạn điện giải: Mất nước có thể gây rối loạn điện giải trong cơ thể, dẫn đến cơ thể hoạt động bất thường.
Suy giảm chức năng não: Say nắng, say nóng có thể gây tổn thương não, dẫn đến tình trạng lú lẫn, hôn mê.
Co giật: Trẻ em bị say nắng, say nóng có thể bị co giật do sự mất cân bằng điện giải.
Sốc nhiệt: Say nắng, say nóng nặng có thể dẫn đến sốc nhiệt, gây tử vong.
Một số biến chứng nguy hiểm:
Viêm màng não do nóng: Say nắng, say nóng có thể gây viêm màng não do nóng, một tình trạng nghiêm trọng đe dọa tính mạng.
Suy thận cấp: Say nắng, say nóng có thể gây suy thận cấp, dẫn đến tình trạng sốc, hôn mê, tử vong.
Tổn thương gan: Say nắng, say nóng có thể gây tổn thương gan, ảnh hưởng đến chức năng gan.
Bỏng nắng: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu có thể gây bỏng nắng, dẫn đến da bị đỏ, nóng, phồng rộp, rát.
Cách nhận biết trẻ bị say nắng, say nóng
Da nóng: Da trẻ nóng, đỏ, có thể bị phồng rộp, rát.
Say nắng, say nóng là tình trạng cơ thể không thể điều tiết nhiệt độ hiệu quả. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, bao gồm:
Tiếp xúc với nắng nóng quá lâu
Trẻ chơi đùa ngoài trời dưới ánh nắng mặt trời quá lâu.
Trẻ đi du lịch, dã ngoại ngoài nắng nóng mà không được bảo vệ đầy đủ.
Trẻ làm việc trong môi trường nóng bức, thiếu thông thoáng.
Mất nước
Trẻ không được uống đủ nước, đặc biệt là trong thời tiết nóng bức.
Trẻ bị tiêu chảy, nôn mửa, dẫn đến mất nước trầm trọng.
Chưa quen với khí hậu nóng
Trẻ được đưa đến những vùng khí hậu nóng bức mà chưa thích nghi kịp, dẫn đến cơ thể không thể điều tiết nhiệt độ hiệu quả.
Trẻ được đưa đến những vùng có nhiệt độ cao hơn so với nơi ở thường trú.
Hệ thống điều tiết nhiệt độ cơ thể chưa hoàn thiện
Trẻ em dưới 5 tuổi có hệ thống điều tiết nhiệt độ chưa hoàn thiện, khả năng thích ứng với nhiệt độ môi trường kém hơn so với người lớn.
Trẻ sinh non, nhẹ cân có hệ thống điều tiết nhiệt độ dễ bị ảnh hưởng.
Mặc quần áo quá dày
Mặc quần áo quá dày, nhiều lớp, không thoát hơi, khiến cơ thể giữ nhiệt, gây nóng bức.
Cơ thể suy nhược
Trẻ bị bệnh, suy dinh dưỡng, sức đề kháng kém dễ bị ảnh hưởng bởi nắng nóng.
Hoạt động gắng sức
Trẻ chơi đùa quá mức, vận động mạnh trong thời tiết nóng bức.
Cách xử lý khi trẻ bị say nắng, say nóng
Khi trẻ bị say nắng, say nóng, cần bình tĩnh xử lý theo các bước sau:
Bước 1: Di chuyển trẻ đến nơi mát mẻ:
Nên di chuyển trẻ đến nơi thoáng mát, có bóng râm, hoặc vào phòng điều hòa.
Nên nâng cao đầu trẻ để giúp máu lưu thông tốt hơn.
Cởi bỏ quần áo cho trẻ, nếu trẻ bị nóng bức.
Bước 2: Bổ sung nước cho trẻ
Cho trẻ uống nước lọc, nước trái cây, nước điện giải, hoặc nước mát.
Nên cho trẻ uống nước từ từ, từng ngụm nhỏ, tránh cho trẻ uống quá nhiều nước một lúc, có thể gây nôn.
Nên cho trẻ uống nước có pha chút muối để bù lại lượng muối đã mất do đổ mồ hôi.
Bước 3: Hạ nhiệt độ cơ thể cho trẻ
Lau mát cơ thể cho trẻ bằng khăn ướt có pha nước lạnh hoặc nước đá.
Tắm nước mát cho trẻ.
Có thể dùng quạt để tạo gió mát cho trẻ.
Bước 4: Theo dõi tình trạng trẻ
Theo dõi nhiệt độ cơ thể trẻ, nếu nhiệt độ không giảm hoặc có dấu hiệu xấu, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ, nếu trẻ có biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, nôn, lú lẫn, hôn mê, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Bước 5: Cho trẻ nghỉ ngơi
Cho trẻ nghỉ ngơi, thư giãn, hạn chế vận động.
Có thể cho trẻ ngủ, giúp trẻ phục hồi sức khỏe.
Bước 6: Sử dụng thuốc
Có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt, giảm đau, hoặc thuốc chống nôn, tùy theo triệu chứng của trẻ.
Biện pháp phòng tránh say nắng, say nóng cho bé hiệu quả
Để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ say nắng, say nóng, phụ huynh cần áp dụng các biện pháp phòng tránh hiệu quả:
Trang bị kiến thức về say nắng, say nóng
Nghiên cứu thông tin về say nắng, say nóng, hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử lý và biện pháp phòng tránh.
Luôn theo sát tình hình thời tiết, cập nhật thông tin dự báo thời tiết để chủ động phòng tránh.
Lưu ý thời gian tiếp xúc với nắng nóng
Hạn chế cho trẻ ra ngoài khi trời nắng gắt, đặc biệt là từ 11 giờ đến 15 giờ.
Nên cho trẻ ra ngoài vào sáng sớm (trước 9 giờ) hoặc chiều tối (sau 16 giờ) khi nhiệt độ mát mẻ.
Nếu phải ra ngoài vào buổi trưa, nên cho trẻ mặc áo chống nắng, đội mũ rộng vành, đeo kính râm, che chắn cẩn thận.
Cho trẻ uống đủ nước
Luôn cho trẻ uống đủ nước, đặc biệt là trong thời tiết nóng bức.
Nên cho trẻ uống nước thường xuyên, ngay cả khi trẻ không khát.
Nước lọc là lựa chọn tốt nhất, có thể cho trẻ uống nước trái cây, nước điện giải.
Chọn trang phục phù hợp
Nên cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, có màu sắc sáng, hạn chế mặc quần áo quá dày, bó sát.
Nên cho trẻ đội mũ rộng vành, đeo kính râm để bảo vệ da mặt, mắt khỏi tác động của tia nắng mặt trời.
Sử dụng kem chống nắng cho trẻ, đặc biệt là khi trẻ phải ra ngoài trời vào ban ngày.
Hạn chế hoạt động gắng sức
Hạn chế cho trẻ chơi đùa, vận động mạnh trong thời tiết nóng bức, nên cho trẻ nghỉ ngơi, thư giãn.
Nên cho trẻ chơi những trò chơi nhẹ nhàng, không quá gắng sức.
Tăng cường dinh dưỡng cho trẻ
Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, đặc biệt là vitamin, khoáng chất để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Cho trẻ ăn những thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ, giúp cơ thể hấp thụ tốt, giảm nguy cơ bị say nắng, say nóng.
Thường xuyên kiểm tra sức khỏe của trẻ
Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ, nhất là khi trẻ có biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, nôn, chóng mặt, lú lẫn, hôn mê.
Đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Say nắng, say nóng là tình trạng nguy hiểm, đe dọa sức khỏe và tính mạng của trẻ em. Để bảo vệ con trẻ, các bậc phụ huynh cần trang bị kiến thức, áp dụng biện pháp phòng tránh hiệu quả, nắm vững cách xử lý khi trẻ bị say nắng, say nóng. Với sự quan tâm, chăm sóc chu đáo, các bậc phụ huynh có thể giúp trẻ em an toàn, khỏe mạnh trong mùa hè oi bức.
Khám phá thêm
